STREFA C=

   Commodore 64 miał być (i nawet przez pewien czas był) oficjalnym mikrokomputerem szkolnym w USA. Pierwszy milion C64 sprzedawany był z zestawem 200 prostych programów edukacyjnych. Są to programy przeznaczone dla dzieci w wieku 5-15 lat, o jednolitym "wystroju", prostej obsłudze i bardzo prostej grafice. Każdy z nich ma umieszczone w programie instrukcje dla nauczyciela i ucznia. Autorzy programów starali się przestrzegać zasady "przez zabawe do wiedzy", tak więc można na przykład poznać podstawy matematyki, fizyki, chemii, literatury angielskiej, geografii czy geometrii analitycznej. W miarę "dorastania" C64 rosła też liczba coraz lepszych - zwłaszcza graficznie - programów edukacyjnych. Oto kilka z nich:
- World Geo - doskonały sprawdzian z geografii świata (flagi, stolice, waluta, język, liczba mieszkańców itp.). Możliwość udziału większej liczby graczy, elementy rywalizacji, bardzo ciekawa grafika.
- Brush Up Your English - nauka języka z wykorzystaniem syntezatora mowy (3 dyskietki). Na podobnych zasadach oparte są kursy: niemieckiego, francuskiego, włoskiego, hiszpańskiego i łaciny.
- Chemiekomat - sprawdzian z chemii na poziomie 2 klasy liceum.
- Very first - nauka podstaw obsługi C64 z grafiką i muzyką (istnieje spolszczona wersja tego programu).
- Injured Machine - naprawa silnika samochodu osobowego.

Voice Master, czyli syntetyzator głosu, pozwalający również na rozpoznawanie głosek.

   Do gier edukacyjnych należą też gry pomagające zrozumieć przez zabawę istotę zawodu, np. milicjanta ruchu drogowego (Traffic), lotnika (cały szereg symulatorów lotu z klasycznym FS2 na czele) lub symulujące lot na Księżyc (Apollo 18), czy zapobieganie awarii reaktora atomowego (Czarnobyl). Można też umieścić tu kontrowersyjną grę Alter Ego (3 dyskietki) - pozwalającą na symulowanie życia ludzkiego od narodzin aż do śmierci (niestety od momentu pójścia do szkoły opartej na amerykańskich realiach).

   Programy użytkowe przeważnie wymagają stacji dysków, nierzadko zaś i drukarki - wyposażonym w te urządzenia peryferyjne C64 daje jednak olbrzymie możliwości. Do obróbki tekstów w kraju dostępne są 62 programy, z których można polecić trzy "spolszczone" (Textomat Plus, EasyScript i VizaWrite). Jeśli komuś nie zależy na polskim alfabecie, może skorzystać z dostępnych na C64 standardów:
- Wordstar - nieco okrojony, ale działający.
- PaperClip - ze słownikiem, ale wymaga dodatkowego cartridge'a.
- Papierback Writer - słownik, biblioteka driverów do wielu drukarek.
- Fontmaster 2 - prosty, lecz dający możliwość 50 krojów pisma (m.in. cyrylica).

Programator EPROM.

   W Polsce popularnych jest ponad 30 programów baz danych, w tym dwa MiniOffice i DataFiler działają z magnetofonem. Z tej grupy można polecić: Superbase (też już go "spolszczono"), 5500 rekordów na jednej dyskietce - przeszukiwanych niecałe 2min! oraz Multiplan (wersja 1.1), Datamat (niezły, ale po niemiecku) i najprostszy DataManager. Rodzajem baz danych są programy do katalogowania programów. Największe możliwości ma tu chyba Supersorter 2 (2175 rekordów, szybkie sortowanie, możliwość edycji). Program ten także został spolszczony. Ze względu na prostą konstrukcję w miarę łatwo jest do niego dopisać nowe, własne procedury. C64 oferuje nawet kompletny desktop publishing (DTP - "redakcja gazety na biurku"). Najlepszy to PageFox. Można polecić także (spolszczone) PrintFox i Newsroom oraz nieco odmienne w stylu Print Shop i Print Shop Companion, a także identyczny jak na IBM PrintMaster. Wszystkie te programy mają bogatą (3...6 dyskietek) bibliotekę gotowych grafik. Dzieci też mogą pobawić się na C64 w DTP, wydając własne komiksy (Garfield, Teddy Bear) lub książki (My First Own Book).

   W rękach nieco obeznanego z językiem maszynowym (którego również można się nauczyć za pomocą programów na C64) cenne będą programy warsztatowe - pozwalają czynić z C64 i stacji dysków sprzęt profesjonalny. Do tej grupy można zaliczyć assemblery, monitory, monitory dyskowe, programy typu DiskWizzard, MemoryManager, tzw. autostarty, cross-assemblery i mnóstwo procedur usprawniających komputer, typu: FastLoad, Centronics, Doubleprecision, Debugger, Menuemaker, SeqFilereader czy programy warsztatowe dla każdego - kopiery. Wśród ich największą popularnością w Polsce cieszą się: Hack'em, Spectacular Copy (taśmowy), FCopy 3 (działa tylko ze SpeedDosem). Posiadaczom SpeedDosa można też polecić Supercopy 21 (kopia dyskietki w 21s), zaś wszystkim - Diskbusters.

Uniwersalny interfejs RS-232.

   Oczywiście C64 wyposażony jest w systemy operacyjne: GEOS (odpowiednik GEM-a z całym szeregiem programów uzupełniających - GeoWrite, GeoFile, GeoKey, GeoDex, GeoPaint, GeSound, GeoQlink itp.), WhiteLightning, Supergraphic czy SimonsBasic i pokrewne (ExBasic, Level 2) oraz wszystkie stworzone do tej pory - poza PL1 i SNOBOLEM - języki programowania.

   C64 może emulować inne komputery: ZX Spectrum, Atari 800XL (wymaga interfejsu), Apple 2, a nawet IBM XT (choć daje tylko 64kB wolnej pamięci).

   Oprócz gier, programów edukacyjnych i użytkowych na C64 dostępnych jest ponad 200 programów do tworzenia własnej muzyki lub grafiki. Najlepsze z nich to HiEddi+ (możliwość animacji i "trójwymiarowości") i RPS System - grafika oraz MusicShop i SoundOdyssey - muzyka. Do tej grupy należy zaliczyć też SAM - program do syntezy mowy, który po przeróbkach potrafi mówić, a nawet śpiewać po polsku.

   Są jeszcze programy dla specjalistów (np. elektroników) i takie, których nie można zaliczyć do żadnej z powyższych grup: demonstracyjne - tworzone głównie przez crackerów pragnących udowodnić, że umieją nie tylko łamać zabezpieczenia. Niektóre z nich prezentują wręcz niewiarygodne efekty graficzne i muzyczne.

Sztywny dysk 20MB.

   Na zakończenie kilka słów o programach "made in Poland".
- Słówka (autor P. Kożdoń) - nauka słówek dowolnego języka, na podstawie stworzonego wcześniej lub zmodyfikowanego przez użytkownika słownika. Polskie litery, ładna grafika, ciekawa punktacja.
- Kurs Basic (M. Gawor) - kurs tego języka na C64; polskie litery, wiele ciekawych przykładów.
- Równia pochyła (P. Jędrysik) - oblicza parametry ruchu (w dowolnym momencie) kulki puszczonej po równi pochyłej.

   Ponadto istnieje jeszcze kilka gier i ok. 300 programów fachowych (statystyka, zarządzanie, geodezja, elektronika). Zainteresowani mogą uzyskać kontakt z autorami za pośrednictwem CCK. Istnieje także wiele polskich wersji programów firmowych, co ułatwia ich obsługę.

   Najlepszy z powstałych w kraju programów - system operacyjny Warsaw Basic - powinien zrobić karierę światową, czemu uparcie przeszkadza dziwne fatum wiszące nad jego twórcami (B. Radziszewski i K. Gajewski).

   Podziękowania dla Hansa za użyczenie materiałów do tego artykułu.

Autor: Data realizacji: Data publikacji: Data modyfikacji: Pierwsza publikacja:

Marek Pampuch - 18.5.2004 - Horyzonty Techniki 5/89

Instrukcja używania systemu komentarzy    

1. W polu "Podpisz się" umieszczasz swoje Imię, Nazwisko albo Pseudonim używając znaków alfanumerycznych: A-Z, 0-9 oraz znaków specjalnych, np.: !^<>" ' itp.
   Tagi HTML są nieaktywne.
   
   
2. W polu "Wpisz treść" umieszczasz komentarz używając znaków alfanumerycznych: A-Z, 0-9 oraz znaków specjalnych, np.: !^<>" ' itp. Klawisz ENTER tworzy nowy akapit.
   Tagi HTML są aktywne. Możesz:



Możliwość:	Komenda:	Przykład:
a.   Pogrubić tekst:	<B></B>	Pogrubiony
b.   Pochylić tekst:	<I></I>	Pochylony
c.   Podkreślić tekst:	<U></U>	Podkreślony
d.   Stworzyć indeks górny:	<SUP></SUP>	Indeks górny
e.   Stworzyć indeks dolny:	<SUB></SUB>	Indeks dolny
f.   Użyć czcionki maszynowej:	<TT></TT>	Czcionka maszynowa





Adresy URL wpisujemy w postaci http://nazwastrony.pl, ftp://nazwastrony.pl.
Adresy email wpisujemy w postaci nazwa@nazwa.pl.
Adresy Gadu-Gadu wpisujemy w postaci gg:1234567 (bez spacji).

Proszę pamiętać o domykaniu otwartych tagów.
Przed naciśnięciem przycisku Komentuj, zaznacz checkboks przy jego prawym boku.